Waarom “gewoon loslaten” niet lukt

"Laat het gewoon los"

Hoe vaak ik al op een denkbeeldige boksbal heb geklopt na een – goedbedoelde! – opmerking als “Je moet het loslaten”. Soortgelijke uitspraken: “Je moet het een plaats geven”, “gewoon niet meer aan denken”., “ge moet u zo toch niet voelen”, “ja… als je dat niet meer wil, doé het dan gewoon niet meer”, of “zet u erover”. Als ik dingen inderdaad gewoon zou kunnen loslaten dan zou ik dat gewoon doen. Helaas is de realiteit anders.

Misschien blijf je malen over dat ene gesprek waar letterlijk niks verkeerd is gezegd en gaan er toch allerlei rampscenario’s door je hoofd. Of neem je toch een extra glaasje wijn ook al weet je je dat beter niet doet. Of gaat je hart aan 1000 slagen per minuut als je dat ene telefoontje moet doen ook al weet je dat het maar een telefoontje is. Je weet dat je die chips niet moet eten als je er graag die laatste zwangerschapskilo’s nog af wil en toch doe je het… (Deze laatste is overigens eentje uit mijn persoonlijk leven.)

Meteen daarna bekruipt je een schuldgevoel, ben je teleurgesteld of kwaad op jezelf. En het ergste van al, bij anderen lijkt het allemaal zo veel beter te gaan. De ene gaat schijnbaar zorgeloos door het leven, de ander kan vlotjes zijn hele leven vertellen tegen de persoon aan de andere kant van de lijn. De andere blijft netjes van de hapjes af terwijl hij van zijn glaasje water nipt.

Ik heb me daar zo vaak zo slecht over gevoeld! “Waarom lukt mij dat niet”, “doe gewoon wat je moet doen, “vandaag ga je beter doen, komaan”. Ik heb me heel vaak kwaad gemaakt op mezelf. Ik voelde me een loser  en verviel soms in een soort wanhoop.

Onze ‘logische’ maatschappij

Onze samenleving doet daar nog een schepje bovenop. Die ziet “rationeel denken” als een heilige graal: wil je dit bereiken dan moet je dat en dat en dat doen. Voilà, heel logisch en heel begrijpelijk. En als je daar dan niet in slaagt, ja jammer, dan ligt het aan jou.
Hoeveel verschillende soorten diëten bestaan er bijvoorbeeld. Lukt het ene niet, probeer dan deze methode. En het werkt hoor. Ze werken allemaal… het probleem is dat veel mensen niet kunnen volhouden. Je ziet hen bijvoorbeeld op korte termijn veel gewicht verliezen, na verloop van tijd kruipen de kilootjes er stilletjes weer aan. Diezelfde mensen “herpakken” zich dan en storten zich opnieuw vol overgave op een (eventueel nieuw) dieet.

“Wil jij groeien met je bedrijf? Dan neem je extra mensen aan, zoek je nieuwe afzetmarkten, verbreed je je aanbod, enz. Je bent maw pas een goeie manager als je durft springen”.

Wil jij voor jezelf opkomen dan kan je -tich cursussen vinden die jou leren hoe je nee moet zeggen, die je ondersteunen in je non-verbale communicatie, die je leren hoe je een overtuigend antwoord kan geven. Je hebt al die cursussen gevolgd, het advies van je omgeving ter harte genomen, de praktische tips toegepast. Tot je na verloop van tijd toch weer moet vaststellen dat je opnieuw in oud gedrag vervalt.

Automatische reacties

Wat wij (en onze maatschappij al helemaal) vergeten is dat we voornamelijk instinct- (en dus gevoelsmatig) functioneren. Misschien denk je nu dat je rationele beslissingen neemt. Dat spreek ik zeker niet tegen. Tegelijkertijd zal ons systeem in eerste instantie gevoelsmatig reageren. Met andere woorden, als je partner weer een keer het afval niet buiten gezet heeft, dan zal jouw automatische reactie misschien inhouden dat je uitvliegt. Als je baas niet tevreden was over dat rapport dan zal je misschien aan de chocolade gaan. Of als je niet wil dat een ander jou minder graag zal zien, dan zal je ja zeggen.

Automatische reacties ontstaan mijns inziens door vier factoren:
– genetica (als je moeder een piekeraar was dan is de kans groot dat jij dat ook bent)
– opvoeding (als je geleerd hebt om jezelf bescheiden op te stellen dan ben je wellicht nu geen tafelspringer)
– dingen die je hebt meegemaakt in je leven van kind tot nu (heb je enkele lelijke relatiebreuken achter de rug dan is de kans reëel dat je daar in je huidige relatie ook bang voor bent)
– je persoonlijkheid (ben je een extroverte persoon dan zeg je misschien sneller wat je denkt, ook al weet je dat je op deze manier misschien sneller op andermans tenen trapt.)

Ik wil een pleidooi voeren voor het behoud van die automatische reacties. Of ze nu aangenaam aanvoelen of niet, ze houden je wel al 20-30-40 (vul je eigen leeftijd in) jaar overeind. Blijkbaar is jouw systeem er van overtuigd dat dit gedrag (of het nu people pleasen, piekeren, emo-eten, …is) dé manier is om jou in leven te houden. Zoals gezegd heeft dat zijn oorsprong in genetica, opvoeding, ervaringen en persoonlijkheid. En let’s face is, ook jouw systeem is er in gelukt om jou overeind te houden anders zou jij dit blogbericht niet lezen op dit eigenste moment.

Onze ratio spreekt tegen, doet ons vooruit denken waardoor we de indruk krijgen dat we het over een compleet andere boeg moeten gooien. Onzin want als dat zou werken dan zou iedereen goed in zijn vel zitten, slank zijn en voor zichzelf durven opkomen. (en onze economie zou crashen want die draait wel op ratio). Eigenlijk komt je ratio volgen er bijna op neer dat je tegen je eigen systeem zegt, “stop maar met overleven”. Je begrijpt dat dit misschien op korte termijn werkt maar dat de kans groot is dat je op lange termijn weer teruggrijpt naar ouder gewoontes.

Comfort zone

Je bent goed zoals je bent, zonder daar ook maar iets aan te veranderen. We moeten respect hebben van wat ons altijd overeind heeft gehouden. Voel je dus maar slecht in je vel, drink dat glas te veel, pieker maar, … en vul aan met dingen die jou doen groeien in de richting waarin je wil groeien. En alles volgens wat comfortabel voelt. Blijf dicht bij je gewoontes en dus bij je comfort zone.

Als je last hebt van piekeren, pieker dan zoals je dat gewoonlijk doet, laat maar gebeuren. Vul aan met één momentje waarop je dat bewust niet doet, bijvoorbeeld door je te concentreren op hoe aangenaam je bad is. Je bedenking is misschien “Dat lukt niet hoor, ik begin meteen weer te piekeren.” Ok dan is dit voorstel te ver buiten je comfort zone, al focus je je maar 1 seconde op de geur van je shampoo, het is een onmiskenbare toevoeging in de groei naar meer evenwicht.

!(Disclaimer: Ik nuanceer hier wel even: ik zeg “voel je maar slecht, pieker maar…” dit kan enkel als je niet in gevaar bent! Met andere woorden wanneer je in een (levens)gevaarlijke situatie zit of wanneer je het gevoel hebt dat je jezelf iets zal aandoen. Zoek dan onmiddellijk professionele hulp.)

In het artikel “Stel altijd uit tot morgen wat je vandaag kan doen”, pleit schrijver Herman Koch voor ‘functionele luiheid’. Hiermee trekt hij een lijntje naar het belang van onze comfort zone.  Je leest het artikel hier.

Shampoo

Ik kan me voorstellen je nu denkt: “wat zegt ze nu… ik moet aan mijn shampoo ruiken en dat gaat me dan helpen om op termijn minder te piekeren?”.
Daar heb je je ratio al. Je ratio wil dat alles snel en liefst nu in orde is.
Kan je dus bereiken wat je wil bereiken door “druppels” aan je leven toe te voegen zonder je leven drastisch om te gooien? Mijn antwoord is hier volmondig “ja” op. Blijf met andere woorden binnen je comfort zone en voeg toe wat voldoende comfortabel voelt.

In welke mate je dit principe kan toepassen is afhankelijk van de mate waarin je voldoende brandstof hebt voor je lichaam. Ik zeg met opzet brandstof en niet energie. Dat woord wordt te vaak geassocieerd wordt met iets vluchtig zoals “waar krijg jij energie van.” Zo bedoel ik het niet. Het gaat letterlijk over de 5 basisbehoeften van een mens waar je mee aan de slag kan gaan. 

Laat je piekermomentjes en dat glas extra dus maar zijn wat ze zijn en vul aan met druppeltjes van wat je wel wil. Hoe die 5 basisbehoeften er uit zien en op welke manier ze je leven hierbij kunnen helpen lees je in een volgend blogbericht. Of je geeft me een seintje dan geef ik jou graag toelichting over hoe deze methodiek ook voor jou kan werken.

Dikke kus,
Ils