Als ouder van een jongere met een eetstoornis kan het voelen alsof al je energie en aandacht naar je kind gaan. Je maakt je constant zorgen, je probeert de juiste steun te bieden, en vaak vergeet je daarbij een heel belangrijk persoon: jezelf. Zelfzorg lijkt misschien een luxe, maar in werkelijkheid is het een noodzaak. Als je goed voor jezelf zorgt, ben je mentaal en fysiek beter in staat om voor je kind te zorgen.
Wellicht zeg ik niks nieuws. Als je een kind met een eetstoornis in huis hebt, dan heb je ongetwijfeld al gehoord dat je ‘ook aan jezelf moet denken’ of ‘af en toe iets voor jezelf moet doen.’ Maar één: ‘hoe doe je dat?’ en twee: alsof ‘eens uitgebreid in bad gaan dan je problemen oplost…?’
Hoewel iedereen het er over eens is dat zelfzorg belangrijk is, blijft het vaak bij flou advies en tips.
Om het nut van zelfzorg duidelijk te maken, ben ik zelfzorg letterlijk gaan bekijken als brandstof voor het lichaam. Er zijn namelijk zijn 7 dingen die een lichaam nodig heeft om te kunnen functioneren: eten, drinken, slaap of rust, warmte, zuurstof, aanraking of nabijheid, en fysieke veiligheid. Dat is lekker helder en daar hou ik van!
Dat de lichamelijke behoeften de basis zijn om tot persoonlijke groei te komen heb ik trouwens niet zelf bedacht. In de jaren ’50 stelde de Amerikaanse psycholoog Maslow zijn behoeftenpiramide voor met de lichamelijke behoeften als basis.
In die jaren ’50 (en nu nog steeds) werd aan die lichamelijke behoeften snel voorbij gegaan want slapen en ademen doet iedereen. Ik geloof dat die lichamelijke behoeften véél belangrijker zijn dan men misschien denkt. Ook in herstel van eetstoornissen trouwens. Maar goed, door op die manier naar zelfzorg te gaan kijken, kon ik elke dag concreet actie ondernemen om aan mijn energiepeil werken en kreeg ik zo meer grip op mijn leven. Ik geef het advies aan ouders in mijn praktijk en hoop dat het ook voor jou werkt.
Hieronder overloop ik de 7 basisbehoeften die met liefde en aandacht ingevuld dienen te worden, opdat je energie hebt om voor je kind te zorgen.
1. Eten
Het is een open deur maar goede voeding is cruciaal. Dat is natuurlijk een extra uitdaging als je een kind in huis hebt met een eetstoornis. Vaak genoeg hoor ik ouders zeggen: ‘ik vind het moeilijk om zelf goed te eten want mijn kind ervaart het als triggerend’. Stress, tijdgebrek en emotionele belasting zorgen er vaak voor dat maaltijden worden overgeslagen of dat je naar ongezonde opties grijpt. Toch is het belangrijk om regelmatig en voedzaam te eten. Voeding geeft je de energie om door de dag heen te komen en helpt je mentale helderheid te behouden. En, mooi meegenomen, je geeft zo het juiste voorbeeld aan je kind.
**Praktische tip**: Plan je maaltijden vooruit, zodat je ook in drukke tijden iets voedzaams binnenkrijgt en neem altijd voedzame snacks mee.
2. Drinken
Voldoende water drinken is een van de meest eenvoudige manieren om goed voor je lichaam te zorgen, maar het wordt vaak vergeten. Te weinig drinken kan leiden tot vermoeidheid, hoofdpijn, en een gebrek aan concentratie. Wanneer je druk bezig bent met zorgen voor je kind, lijkt water drinken misschien niet zo belangrijk, maar het kan een groot verschil maken in hoe je je voelt. Te weinig water drinken zorgt er letterlijk voor dat je hersenen niet meer goed afstand kunnen nemen van hoe je je voelt.
**Praktische tip**: Zet een fles water in de buurt, op je bureau of in de keuken, zodat je regelmatig kleine slokjes kunt nemen. Probeer je dag te beginnen met een glas water om een goede gewoonte op te bouwen.
3. Slaap en rust
Een tekort aan slaap is één van de grootste energievreters die er zijn. Je mood keldert gemakkelijk als je vermoeid bent. Natuurlijk is slaap niet iets wat je kan drinken of eten. Het gaat er om de juiste omstandigheden te creëren om herstellende slaap mogelijk te maken.
**Praktische tip**: Ga slapen wanneer je moe bent, ook al is dat om 20u ‘s avonds. Doe een dutje overdag. Ik hoor wel eens dat mensen niet willen toegeven aan hun lichamelijke moeheid-signalen omdat ze schrik hebben dat ze dan ‘s avonds niet meer kunnen slapen. De ervaring leert mij dat het slaappatroon zich automatisch recht trekt als je beantwoordt aan je lichamelijke signalen.
4. Warmte
Ooit al op een kerstmarkt gestaan terwijl je het door en door koud hebt? Die koude is dan ook het enige waar je aan kan denken op dat moment. Het comfortabel warm hebben is eveneens een basisbehoefte is om goed te functioneren. Gek genoeg is dit een behoefte waar we niet altijd bij stilstaan. Het is 21 graden buiten dus ‘een lange broek is toch niet gepast nu’. Of iedereen drinkt frisdrank maar jij hebt meer zin in koffie. Check regelmatig bij jezelf of je het (overal) warm genoeg hebt. Letterlijk.
**Praktische tip**: ik heb altijd een sjaal of een trui bij (zomer of winter), ik zet altijd de poepverwarming op als ik in de auto zit (mijn man is dat al gewoon) en drink regelmatig thee of koffie.
5. Zuurstof
‘Sporten is gezond’, akkoord. Alleen hou ik persoonlijk écht niet van sporten. Sporten verhoogt het zuurstofgehalte in het bloed, daarom is sporten goed. Maar een wandeling of zelfs een ademhalingsoefening helpt eveneens om te kalmeren en helder te denken.
**Praktische tip**: Neem af en toe een pauze om een paar keer diep in en uit te ademen. Dit geeft je niet alleen meer zuurstof, maar helpt je ook om even een moment voor jezelf te nemen. Eentje die ikzelf altijd toepas; 10x 4 tellen in en 6 tellen uitademen.
6. Aanraking of nabijheid
Over huidhonger zou ik een heel apart blogbericht willen schrijven, het is zo’n essentieel deel van mens zijn. Fysieke aanraking en nabijheid van geliefden helpen om je veilig en verbonden te voelen. In tijden van stress kan het simpelweg een knuffel krijgen of geven je helpen om je beter te voelen. Gun jezelf dat ook als je voor een kind zorgt met een eetstoornis.
**Praktische tip**: geen zin in knuffelen met je partner? Misschien waardeert je kat het wel. Geen nood aan fysiek contact? Zorg dat je voldoende tijd doorbrengt waar ook andere mensen ‘gewoon aanwezig zijn’: vb op de markt, in de bib, in een koffiezaakje, … Probeer het eens uit en merk hoe dit ‘banale advies’ er daadwerkelijk voor zorgt dat je je beter zal voelen.
7. Fysieke veiligheid
De impact van je fysiek veilig voelen wordt vaak onderschat. Verbouwingswerken aan je huis, een lek in het dak een mogelijk ontslag dat boven je hoofd hangt. Maar evenzeer jezelf veilig kunnen voelen in je eigen lichaam: een zeurende wonde, oncomfortabele kleding… Het zijn allemaal energievreters.
**Praktische tip**: joggingbroeken for the win! En sneakers. Je zal mij bijvoorbeeld zelden hakken zien dragen. Of laat je eens lekker masseren door een professional zodat je huid de nodige zorg krijgt. Deze laatste is zelfs twee vliegen in één klap want daarmee wordt de behoefte aan aanraking ook ingevuld.
Zelfzorg bestaat voor mij uit deze 7 bouwstenen. En in die zin is een warm bad nemen dus te begrijpen als een invulling van de twee basisbehoeften: warmte en rust. Dààrom zal uitgebreid in bad gaan dus wel degelijk bijdragen aan je energiepeil. En dat energiepeil heb je dan weer nodig om goed voor je kind te zorgen.
Binnenkort verschijnt mijn gloednieuwe online cursus ‘Zelfzorg made easy‘ online. Wil je concreet aan de slag met je zelfzorg, dan ben je heel welkom. Ik ga dieper in op elk thema en toon hoe je het concreet kan verweven in je dagelijks leven zonder al te veel moeite. Laat je gegevens hier achter en ontvang een mailtje van zodra de cursus beschikbaar is.
Groetjes, Ils