Vrienden, kennissen en ook cliënten stellen me wel eens vragen over mijn job als psycholoog. In dit blogbericht geef ik eerlijk antwoord op vijf vaak gestelde vragen.
1. Is het niet zwaar om de hele dag andermans miserie te moeten aanhoren?
Dat is soms pittig. Zeker als het gaat om verhalen of situaties waarbij mensen onrecht is aangedaan of waarbij hen vreselijke dingen zijn overkomen.
Ik geloof ook dat ik geen goede psycholoog zou zijn als verhalen me niet zouden raken. Meevoelen met wat mensen vertellen is noodzakelijk om me als professional te kunnen inleven in de situatie en dus ook samen met de cliënt een klare kijk te krijgen op hoe het verder moet.
Samen met die soms pittige emoties ervaar ik de moed van diezelfde mensen. Alleen al vertellen wat hen dwars zit, is een stap in de goede richting. Dat bewonder ik . Het helpt mij bovendien als psycholoog dat ik hen kan helpen. Ik zie mensen groeien doorheen de begeleiding. Geleidelijk aan lukt het hen beter en beter om opnieuw evenwicht te vinden. Hun verhalen zijn pittig en de vooruitgang die ze maken biedt daar tegenwicht aan. Dit vul ik aan met veel zelfzorg. Op die manier blijf ik zelf in evenwicht.
2. Als psycholoog word je verondersteld veel te weten over gelukkig zijn. Ben je het dan zelf ook?
Gelukkig zijn draait om evenwicht vinden. En net zoals anderen heb ik te maken met tegenslag in het leven. Ik kan momenten ervaren van intens verdriet. Er zijn momenten dat ik twijfel aan mezelf: ‘doe ik het wel goed als psycholoog’, ‘ben ik een goeie mama’, ‘ik moet beter mijn best doen voor mijn partner’, ‘ik zou beter wat vermageren’, …
In begeleiding kom ik altijd terug op die rode draad van evenwicht vinden. Sinds ik die theorie op mezelf toepas, lukt het me beter om zelf evenwichtiger door het leven te gaan, ondanks tegenslagen.
Ik leg aan cliënten uit dat het onmogelijk is om een heldere zicht te hebben op je eigen interne processen. Om die reden zoek ik zelf enkele keren per jaar mijn eigen psycholoog op. Zij helpt me om mee naar mezelf te kijken.
3. Ga je als psycholoog "graven" in het verleden van cliënten?
Ik ben er van overtuigd dat het niet noodzakelijk is om te graven in iemands verleden opdat die persoon zich beter zal gaan voelen. Begrijp me niet verkeerd, het kan enorm zinvol zijn om te achterhalen waar bepaalde denkpatronen, zelfs bepaalde gedragingen vandaan komen. En die hebben vaak hun oorsprong in het verleden, in de familiale context. Het kan helpend zijn dat je weet waarom je doet of denkt wat je doet of denkt. Anderzijds geloof ik dat je nú leeft en dat het belangrijk is om nú evenwicht te gaan ervaren, ongeacht wat je verleden is. Daarom focus ik in eerste instantie altijd op ‘vaste grond onder je voeten voelen’. Pas van zodra dat lukt kan er nagedacht worden over de vraag waar bepaalde gedachten en gedragingen vandaan komen. Of daar dieper op wordt ingegaan hangt af van de wens van de cliënt en van onze inschatting of de mogelijke inzichten die daaruit komen een toegevoegde waarde zijn aan het groeitraject.
4. Er wordt enkel gepraat tijdens een consultatie. Helpt dat eigenlijk wel?
Ja, praten over je problemen helpt. Die bewering wordt neurowetenschappelijke ondersteund:
Problemen triggeren een onderliggende angst. Dit ‘dreigende gevaar’ wordt gesignaleerd door de amygdala (een hersenorgaan). De amygdala wordt overactief en reageert sneller. Het biologisch systeem suggereert gevaar waardoor je een onzeker gevoel krijgt. Praten over die onzekerheden activeert het gebied vooronder in de hersenen. Het binnenste deel van dat gebied staat rechtstreeks in verbinding met het emotionele centrum (de amygdala). Het verwoorden van emoties activeert hersengebied vooronder en vermindert bijgevolg de activiteit in de amygdala. Minder actieve amygdala doet op zijn beurt de activatie van angstsignalering afnemen waardoor de bedreiging als minder ernstig ervaren wordt.
Dat therapie werkt, blijkt niet enkel uit neurowetenschappelijk onderzoek, mensen ondervinden het ook aan den lijve. In de podcast van “De wereld van Sofie” (Radio 1), getuigt Bart Schols over zijn depressie en zijn ervaring met therapie. Je kunt ze beluisteren via deze link.
5. Wat doe jij nu eigenlijk als psycholoog behalve praten?
De samenwerking tussen mij en een cliënt is opgebouwd rond 3 grote thema’s. Die thema’s lopen parallel en vullen elkaar aan.
Stabiliseren
Aan de hand van de basisbehoeften van elke mens (zuurstof, rust, …) bespreken we hele concrete (kleine) acties die je meteen kan toepassen. Dit geeft alvast iets meer ademruimte. Daarmee zijn je problemen nog niet opgelost maar je hebt een minimaal gevoel van evenwicht nodig om verder te gaan. Die technieken zijn multi-inzetbaar. Dat betekent dat ze bruikbaar zijn telkens je je slecht in je vel voelt.
Zelfbewustwording
‘Wie ben ik, waar ben ik mee bezig, waar wil ik naartoe’. Ook hier geef ik de cliënt concrete toepassingen mee naar huis. Geen hocus pocus, geen huiswerk op papier. Wel kleine handelingen die je meteen kan toepassen en die, door ze te ervaren, zinvolle informatie zullen bijbrengen.
Inzichten verwerven
Vaak heeft een cliënt last van (schijnbaar) disfunctioneel gedrag. Bijvoorbeeld piekeren, zich zorgen maken, tóch die zak chips leegeten op een emo-moment, … Dat zorgt soms voor frustraties “Waarom doe ik dat nu? Ik weet dat het me niet helpt.”
Hoewel het lijkt alsof zulk gedrag of zulke gedachten niet functioneel zijn, hebben ze wel degelijk een nut. We gaan op zoek naar waar het vandaan komt, waar het zijn grond vindt. Door daar inzicht in te krijgen, is het makkelijker om jezelf te begrijpen en zulk gedrag of gedachten bij te sturen.
Alle toepassingen en concrete tips zijn afgestemd op de cliënt. Ze houden rekening met de comfort zone van de cliënt. Ik ben er van overtuigd dat een rationele ommezwaai in je leven misschien ‘logisch’ lijkt maar het risico is dat dit op lange termijn geen blijvend effect heeft.
Ik geloof met andere woorden dat er geen gigantische veranderingen nodig zijn om je beter te gaan voelen, integendeel.
Heb je zelf een vraag over mijn job als psycholoog?
Shoot! Ik beantwoord ze graag.
Je kan me bereiken via deze contactgegevens.
Groetjes,
Ils